Người Dao đỏ thường sinh sống hai ba thế hệ trong một ngôi nhà gỗ nhiều gian. Trong đó, họ bố trí hai bếp, một bếp chính để nấu ăn và một bếp phụ ngay gần cửa để sưởi ấm mùa lạnh giá. Ở một vài góc gian giữa, không khó để bạn nhận ra những loại rau củ quả mà người dân trữ sẵn để sử dụng dần. Còn phía trên gác nhà xếp rất nhiều ngô để ăn trong năm vì mỗi năm họ chỉ thu hoạch được một vụ ngô mà thôi.Từ xưa, người Dao thường dùng những vị thuốc lá từ trên rừng về nấu nước tắm vào ngày cuối năm để đón năm mới. Nhận thấy việc tắm lá thuốc có tác dụng tốt cho sức khỏe, nhiều người dân đã linh hoạt mở dịch vụ tắm tại bản hoặc bán lá thuốc cho khách du lịch mang về. Để tắm lá thuốc theo truyền thống của người Dao đỏ, mỗi thùng nước tắm thường dùng đến hơn 10 loại lá thuốc, thậm chí có khi dùng tới 120 loại khác nhau.Theo chân những phụ nữ Dao đỏ đi quanh bản, bạn có thể còn được biết phong tục đặt tên truyền thống của họ cũng rất thú vị. Người dân tộc Dao đỏ thường sử dụng một số họ phổ biến là Lý, Tẩn, Phan, Lò… và cách đặt tên đệm và tên chính cũng theo quy ước nhất định. Trong mọi gia đình, các con gái có tên đệm theo thứ tự: con gái đầu có tên đệm là Tả, tên đệm của người tiếp theo là Lở, tiếp theo là San, Sử, Mán. Chẳng hạn, bà Lý Tả Mẻ là con gái đầu của gia đình nên bà có tên đệm giữa là “Tả”, em gái bà là Lý Lở Mẻ…

Đối với con trai, cách đặt này có chút hoán đổi vị trí. Sự phân biệt tên gọi của các anh em trai trong gia đình cũng giống như con gái theo thứ tự: Tả, Lở, San, Sử, Mán… nhưng những chữ này lại nằm ở cuối tên – có thể coi là tên chính của họ. Thật sự người Dao đỏ có cách đặt tên tương đối dễ nhớ và khá thú vị theo một quy luật nhất định là thế.

Ngoài những đặc sắc kể trên, điều dễ thấy nhất trong văn hóa dân tộc này thể hiện ngay ở trang phục truyền thống của họ. Tất cả những bộ quần áo hay khăn quấn đầu đều do chính đôi bàn tay những phụ nữ nơi đây đan, dệt nên. Theo quan niệm dân gian của người Dao đỏ, bộ trang phục hay còn gọi là “luy hâu” bao gồm khăn, mũ, áo, quần, thắt lưng, xà cạp quấn chân và giày dép. Để tạo thành bộ y phục đẹp phải có năm màu cơ bản nhưng chủ yếu nhất vẫn là màu đỏ.

Bộ trang phục rực rỡ của phụ nữ người Dao

Khăn đội đầu (goòng phà) được người Dao đỏ trang trí hình vết hổ, cây vạn hoa, hình cách đoạn… màu chủ đạo là đỏ và viền có màu trắng, nay đã được đơn giản hóa và thiết kế gọn gàng để tiện cho sinh hoạt hằng ngày.Với quần áo, màu chính yếu vẫn là xanh đen, thắt lưng phải cuốn từ 3-4 vòng và buộc chặt phía sau. Hoa văn trang trí trên quần được thêu thùa tỉ mỉ hơn. Họa tiết ở viền áo và nửa dưới của hai ống quần là các họa tiết hình vuông, hình chữ nhật màu đỏ – vàng – trắng, hình cây thông, hình chữ vạn, hình quả trám… Khi mặc, họa tiết đã tạo nên sự cân đối hài hòa cho toàn bộ y phục, thể hiện sự gần gũi và thân thiện với thiên nhiên của người Dao đỏ.Với nếp sống bình dị quanh bản làng yên an, bên bếp củi truyền thống, trong ngôi nhà đất quần tụ nhiều thế hệ, những người dân Dao đỏ luôn cởi mở đón những lượt khách du lịch cùng mong muốn được tiếp xúc với những gì mới hơn, khác hơn và có thể cải thiện cuộc sống của mình nhờ những dịch vụ du lịch thân thiện nơi đây.